Hoe schrijf je een sterke songtekst?
Eerst maar eens bepalen wanneer een songtekst sterk is.
Een songtekst is sterk als elke zin meehelpt om de titel van het lied te bewijzen. Want dan ga je die songtekst geloven. Alle zinnen die je schrijft, moeten dus iets vertellen over het verhaal achter de titel.
Een titel is de beste manier om een songtekst te starten.
Heb je een titel, dan kun je vooruit. Vergelijk het maar met een fietswiel.
De titel is het hart van het fietswiel. De spaken zijn de tekstregels. Alle spaken wijzen naar het hart. Dat maakt het fietswiel sterk. Het kan je ergens brengen.
Maar hoe begin je dan?
Stel, je hebt een titel: Winter Star. Deze titel zegt al iets over een mogelijk achterliggend verhaal. Alleen welk verhaal dat precies is, weet je nu nog niet. Want het verhaal moet je nog schrijven.
Kies daarom een titel waar je enthousiasme voor voelt. Waar je hart sneller van gaat kloppen.
En als ik die titel heb?
Dan ga je graven in je creatieve, onderbewuste brein. Je creatieve brein holds all the good stuff. Het weet al lang waar het liedje naartoe wil. Maar het gaat er om dat je bewuste brein dat ook te weten komt.
Maak daarom een woordweb rondom je titel. Pak een blanco A4-tje en schrijf je titel in het midden. Schrijf rondom de titel alle woorden op die je te binnen schieten.
Waarom zou ik zo'n woordweb maken?
Omdat je daarmee makkelijk toegang krijgt tot je creatieve brein. Het creatieve brein wil namelijk verbindingen leggen. Het denkt associatief. Met een woordweb geef je je creatieve brein de kans om die typische manier van denken op papier te krijgen. Maak dus zeker geen lijst van woorden! Lijstjes zijn heerlijk voor het logische, rationele brein. Maar killing voor je creatieve kant.
Oke, dan heb ik een woordweb. En dan?
Om het schrijfwerk verderop goed door te komen (en geloof me: een liedje schrijven kost veel bloed, zweet en tranen), is het in deze fase alvast superhandig om je woordweb uit te bouwen tot een woordenpalet. Een woordenpalet bestaat uit bruikbare rijmwoorden.
Voorbeeld van een woordenpalet van Blackbird
Hoe maak je een woordenpalet?
Kies een woord uit je woordweb, bijvoorbeeld 'star'. Zoek nu in je rijmwoordenboek naar rijmwoorden die passen bij de sfeer van de titel. Bijvoorbeeld 'from a far'. Schrijf alleen de rijmwoorden op die mogelijk zouden kunnen passen bij je titel. Doe dit op je gevoel. Kies ook rijmwoorden die wat minder strak rijmen. Bijvoorbeeld 'dark'.
Nu heb je je onderbewuste brein geprepareerd voor de volgende stap. Tijd om te fantaseren. Waar zou de titel over kunnen gaan? Mijn titel 'Winter Star' zou bijvoorbeeld kunnen gaan over een geliefde die er niet meer is, maar die me nu als ster de weg wijst door kou en donker.
Dus nu heb ik een titel, een woordenpalet en de betekenis van de titel.
Ja, da's een schitterende basis. Besluit nu welke songstructuur de titel het beste gaat ondersteunen. Couplet - refrein - couplet - refrein? Of toch couplet - couplet - refrein - bridge - refrein? Leg het vast, zodat je onderbewuste brein ziet welke vormen hij later mag gaan vullen met woorden.
En als ik de songstructuur helder heb?
Fantaseer vrijuit over wat je in het eerste couplet meemaakt, zodat de titel op z'n mooist uit de verf komt. En wat gebeurt er in het tweede couplet? En in de bridge? Denk nog niet in woorden, maar in ideeën, schetsen of verhalen. Teken desnoods wat je voor ogen hebt. Laat je gaan. Coupletten zijn de dragers van het verhaal en geven de titel (in het refrein) zijn glans.
Wanneer kan ik onderhand gaan schrijven?
Nu. Pak een pen en een schriftje en sluit je op. Maak zinnen, rijm, probeer, puzzel. Schrijf beeldend. Zeg niet: I felt so happy. Maar laat het zien. We swirled around a frozen tree, while I danced upon your feet.
Leg elke zin die je schrijft naast de titel: ondersteunt ie 'm of niet? Blijf puzzelen. Zit je vast, slaap er dan een paar nachtjes over, zodat je onderbewuste brein de tijd krijgt om de juiste combinaties te leggen. Er komt een moment dat alle puzzelstukjes op hun plek vallen.
Maarre.. wat weet jij er eigenlijk van?
Ik ben een creatieve geest, opgeleid aan het Conservatorium van Maastricht en als conceptontwikkelaar in de Communicatie. Ik run m'n eigen creatiebedrijf in het ontwikkelen van muziek- en cultuurconcepten. Ik zie liedjes als concepten. En het schrijven van liedjes als communicatiekunst. Omdat sterke liedjes mensen raken. Ik schrijf boeken over de creatietools die ik zelf als conceptontwikkelaar had willen krijgen.
Beluister hieronder het lied Winter Star, geschreven met behulp van die creatietools.
De creatietools in dit blog staan beschreven in het boek de Kunst van Songwriting. Met dit boek zet je de gereedschapskist van de conceptontwikkelaar op je eigen werkbank.
Dit boek is geschreven voor songwriters in alle soorten en maten. Van beginneling tot pro. Maar ook creatieve geesten zoals schrijvers, filmmakers, ontwerpers en reclamemakers vinden in dit boek inspiratie om hun ideeën door te ontwikkelen tot sterke concepten.
Over de auteur
Jennemieke Snijders combineert twee vakgebieden: conceptontwikkeling (Concept & Creatie) en muziek (Conservatorium Maastricht). Ze is conceptontwikkelaar voor Tinksel, een bureau in conceptontwikkeling voor de muziek- en cultuursector.
Geef een reactie